Upamiętnienie Elli Hochhauser – symboliczny kamień pamięci wmurowany we Wrocławiu

Ella Hochhauser, pochodząca z ortodoksyjnej żydowskiej rodziny z Galicji, przeniosła się z mężem do Breslau zaraz po I wojnie światowej. Swoje życie straciła w 1943 roku, zamordowana w obozie koncentracyjnym Auschwitz. W uroczystości ku jej pamięci, która odbyła się we wtorek, symboliczny kamień pamięci został wmurowany przed budynkiem przy ulicy Lelewela.

Ten symboliczny gest to kolejne miejsce na mapie Wrocławia, gdzie upamiętniono ofiary nazizmu. Kamienie pamięci, zwane „Stolperstein”, znajdują się również na placu Solnym, przy ulicy Świdnickiej i przed budynkiem Akademii Sztuk Pięknych na ulicy Traugutta. Łącznie, siedem takich miejsc w mieście upamiętnia 30 osób.

Symbole te są wyjątkowo istotne, ponieważ będą one przypominać o polskich obywatelach żydowskiego pochodzenia, którzy zamieszkali w Breslau, a nie tylko o niemieckich Żydach. W uroczystości, która odbyła się we wtorek 3 września 2024 r., uczestniczył Rafał Biernacki, nauczyciel historii z pobliskiego Liceum Ogólnokształcącego nr XII, który przybył na spotkanie wraz z grupą uczniów-maturzystów.

„Stolpersteine”, czyli „kamienie, o które potykamy się” w tłumaczeniu z niemieckiego, to mosiężne kostki z wygrawerowanym imieniem, nazwiskiem oraz datą i miejscem urodzenia oraz śmierci. Te symboliczne kamienie umieszczane są przed domami, w których mieszkały upamiętniane osoby. To inicjatywa niemieckiego artysty Güntera Demniga, który chciał w ten sposób zachować pamięć o ofiarach nazizmu.

Na uroczystość we Wrocławiu zaplanowały przyjazd Ruth Eisenfeld i Doris Hochhauser, wnuczki Elli Hochhauser, dołączając do nich również kilku innych krewnych. Urodziły się one w Breslau, a miasto opuściły w marcu 1939 r. jako część Kindertransportu. Teraz, po 76 latach nieobecności wróciły do stolicy Dolnego Śląska. Ostatni raz odwiedziły Wrocław w 1948 r., kiedy wraz z ojcem odnalazły grób dziadka – Szmaja Hochhausera, który zmarł w wyniku udaru w 1941 roku i został pochowany na Nowym Cmentarzu Żydowskim przy ulicy Lotniczej.